Eenmanszaak, bv, vof of toch iets anders? Als startende ondernemer is de keuze voor de juiste rechtsvorm een belangrijke eerste beslissing. In dit artikel leg ik je uit welke rechtsvormen er zijn, wat de voor- en nadelen zijn en hoe je bepaalt wat het beste bij jouw situatie past.
Waarom is de rechtsvorm belangrijk?
De rechtsvorm die je kiest bepaalt:
- Hoe je belasting betaalt
- Of je privé aansprakelijk bent voor schulden
- Welke administratieve verplichtingen je hebt
- Hoe je je bedrijf juridisch organiseert
- Hoe je investeerders kunt aantrekken
Een verkeerde keuze kost je op termijn mogelijk geld of brengt risico’s met zich mee. Daarom is het belangrijk om hier bij je start al bewust over na te denken.
1. De eenmanszaak: simpel en populair
Wat is de eenmanszaak
De meest gekozen rechtsvorm onder zzp’ers en kleine ondernemers. Je bent juridisch gezien zelf de onderneming.
Voordelen eenmanszaak
- Snel en goedkoop op te richten (inschrijving KvK is 80 euro en naast een korte voorbereiding online hoef je alleen nog even langs te gaan bij de KvK)
- Fiscaal voordelig bij lage winst: zelfstandigenaftrek, startersaftrek, mkb-winstvrijstelling
- Minder administratie (geen deponeringsplicht KvK bijvoorbeeld)
Nadelen eenmanszaak
- Volledige privé aansprakelijkheid
- Geen scheiding tussen zakelijk en privévermogen
- Minder eenvoudig schaalbaar bij groei of personeel
Wanneer kies je voor een eenmanszaak
Als je net begint, weinig risico loopt en nog niet veel winst maakt. Denk aan freelance opdrachten of een dienstverlenend beroep zonder grote investeringen.
Tip: wil jij weten hoeveel je opzij moet zetten voor je belasting als je een eenmanszaak hebt? Download dan hier de template ‘opzij zetten voor je belasting‘.
2. De besloten vennootschap (bv): zakelijk en beschermd
Wat is de bv?
Een bv is een rechtspersoon. Dat betekent dat je onderneming juridisch losstaat van jou als persoon.
Voordelen bv
- Je bent niet privé aansprakelijk voor schulden van de bv (behalve bij wanbeleid)
- Professionele uitstraling
- Makkelijker om vermogen op te bouwen (box 3 IB vs vpb bv)
- Interessant bij hogere winst (vanaf ± €100.000 winst per jaar kan het fiscaal voordeliger zijn, lees hier alles over dit kantelpunt)
- Eenvoudiger om investeerders aan te trekken of aandelen te verdelen
Nadelen bv
- Meer administratieve verplichtingen: jaarrekening moet jaarlijks gedeponeerd worden bij KvK, salarisadministratie voor DGA, aangifte vpb en eventueel dividenduitkering.
- Gebruikelijk loonregeling: als directeur-grootaandeelhouder (DGA) moet je jezelf een ‘gebruikelijk loon’ uitkeren
- Oprichtingskosten (notaris, KvK) en jaarlijks terugkerende hogere administratie kosten (accountant, boekhouder voor opstellen jaarrekening en aangiftes vpb).
Wanneer kies je voor een bv
Bij hogere winst, grote risico’s, als je personeel wilt aannemen of als je professionaliteit en schaalbaarheid belangrijk vindt.
Tip: wil jij weten hoeveel je opzij moet zetten voor je belasting als DGA van je eigen BV? Download dan de template ‘BV -opzij zetten voor je belasting‘.
3. Vennootschap onder firma (vof): samen ondernemen
Wat is een vof
Een rechtsvorm waarbij je samen met een of meerdere vennoten een bedrijf opricht. Je deelt de winst én de aansprakelijkheid.
Voordelen vof
- Simpel op te richten (geen notaris nodig, oprichting is in feite hetzelfde als bij een eenmanszaak)
- Elkaar versterken in kennis en vermogen
- Fiscaal voordelig bij lage winst (zoals eenmanszaak, zelfstandigenaftrek, startersaftrek en mkb winstvrijstelling gelden voor iedere vennoot wanneer wordt voldaan aan het urencriterium per vennoot)
Nadelen vof
- Iedere vennoot is hoofdelijk aansprakelijk voor alle schulden
- Heldere afspraken noodzakelijk (leg vast in een vennootschapscontract)
Wanneer kies je voor een vof
Als je met een partner of compagnon onderneemt en het vertrouwen groot is. Denk aan een creatief bureau, advieskantoor of horecaonderneming.
4. Commanditaire vennootschap (cv) of maatschap: niche-oplossingen
Deze rechtsvormen zie je minder vaak bij startende ondernemers, maar ze kunnen wel relevant zijn:
Cv (commanditaire vennootschap)
1 of meerdere ‘stille vennoten’ brengen geld in maar bemoeien zich niet met de bedrijfsvoering. Interessant als je financiering zoekt.
Maatschap
Wordt vaak gebruikt in de zorg of consultancy als meerdere professionals samenwerken maar hun eigen praktijk behouden.
Wanneer kies je voor een cv of maatschap
Alleen bij specifieke situaties. Laat je goed adviseren.
5. Stichting of coöperatie: voor impact of samenwerking
Stichting
Een stichting heeft geen winstoogmerk en wordt vaak gekozen voor maatschappelijke projecten. Je mag wel winst maken, maar die moet terug naar het doel.
Coöperatie
Dit is een samenwerkingsverband met leden, bijvoorbeeld een groep zzp’ers die gezamenlijke diensten aanbiedt. Dit is bijvoorbeeld interessant bij collectieve projecten.
Hoe kies je nu de juiste rechtsvorm?
Stel jezelf de volgende vragen:
- Hoeveel risico loop ik met mijn bedrijf? Als je aansprakelijkheid wilt beperken, is een bv verstandig.
- Wat zijn mijn winstverwachtingen? Bij lage winst is een eenmanszaak fiscaal voordelig. Bij hoge winst (> €100.000) wordt een bv aantrekkelijker.
- Werk ik alleen of met anderen samen? Alleen = eenmanszaak of bv. Samen = vof of coöperatie.
- Hoe belangrijk is professionaliteit of externe financiering? Investeerders stappen makkelijker in een bv dan in een eenmanszaak.
- Wil ik in de toekomst makkelijk kunnen groeien of verkopen?Dan is een bv juridisch en fiscaal flexibeler.
