Als zzp’er ben je je eigen werkgever. Dat betekent vrijheid en flexibiliteit, maar ook verantwoordelijkheid. Eén van de belangrijkste financiële thema’s die vaak wordt uitgesteld, is het pensioen. Terwijl het juist als zelfstandige cruciaal is om dit zelf goed te regelen. In dit artikel lees je hoe het pensioen voor zzp’ers werkt, welke mogelijkheden je hebt om aanvullend pensioen op te bouwen en waarom vroeg beginnen het verschil maakt.
De basis: AOW voor iedere Nederlander
Iedereen die in Nederland woont of werkt, bouwt automatisch recht op AOW op: de Algemene Ouderdomswet. Dit is een basispensioen dat je ontvangt vanaf de AOW- leeftijd. Voor veel mensen is enkel de AOW echter niet voldoende om na pensionering dezelfde levensstijl te behouden. Werknemers in loondienst bouwen daarom vaak werknemerspensioen op. Als zzp’er is dit vaak niet het geval en dan bouw je dus alleen AOW op.
Daarom is het slim om aanvullend pensioen op te bouwen als zzp’er.
Waarom pensioen opbouwen als zzp’er belangrijk is
Omdat je als zelfstandige in veel gevallen geen pensioen van een werkgever hebt, kan de volledige verantwoordelijkheid bij jou komen te liggen. Zonder actie loop je het risico op een pensioengat: een tekort tussen je toekomstige inkomen en je gewenste levensstijl. Het goede nieuws is dat je zelf de regie hebt. Je bepaalt hoe je spaart of belegt en hoeveel je maandelijks apart zet. Wil je hier meer inzicht in? Check deze handige tool op de website van Wijzer in geldzaken.
Tip: heb je voorheen wél in loondienst gewerkt? Kijk dan even op mijnpensioenoverzicht.nl. Je logt heel eenvoudig in met je DigiD. Daar krijg je inzicht in je pensioenopbouw bij je voormalig(e) werkgever(s). Je ziet ook hoeveel AOW je straks krijgt.
Manieren om pensioen op te bouwen als zzp’er
Lijfrenteverzekering of -rekening
Een lijfrente is een speciale pensioenvoorziening waarmee je geld opzij zet voor later. Het voordeel: je inleg is vaak aftrekbaar van de belasting, waardoor je nu minder belasting betaalt. Het nadeel is wel dat je geld vaststaat op een geblokkeerde rekening. Je kunt dus tussentijds niet bij je geld komen. Op de pensioendatum ontvang je periodiek een uitkering. Dit kan via een verzekeraar of via banksparen.
Banksparen
Banksparen is een populaire vorm van lijfrente. Je stort geld op een speciale geblokkeerde bankrekening. Het opgebouwde bedrag staat veilig op je naam en je betaalt er geen vermogensbelasting over in Box 3. Vanaf je pensioendatum wordt het bedrag in termijnen uitgekeerd en betaal je er pas belasting over.
Fiscaal voordeel
Een groot voordeel van lijfrente en banksparen is dat je gebruik kunt maken van fiscale aftrekposten. Dat heeft te maken met je ‘jaarruimte’: een jaarlijks berekend bedrag dat je mag aftrekken, afhankelijk van je inkomen en je eventuele pensioenopbouw. Zowel zzp’ers als werknemers kunnen jaarruimte hebben. Maar omdat je als zzp’er in veel gevallen geen pensioen opbouwt bij een werkgever, is de kans groot dat je jaarruimte hebt om extra pensioen fiscaal voordelig aan te vullen. Door slim gebruik te maken van deze jaarruimte, betaal je nu minder belasting en bouw je tegelijkertijd pensioen op voor later.
Tip: heb je de afgelopen jaren je jaarruimte niet gebruikt? Dan mag je dit alsnog inhalen, tot maximaal 10 jaar terug.
Eigen vermogen in Box 3
In plaats van beleggen met een pensioenproduct, kun je ook zelf geld apart zetten. Op een gewone spaar,- of beleggingsrekening. Dit vermogen valt in Box 3 en is tot een bepaald bedrag vrijgesteld van belasting. Het voordeel is de flexibiliteit: je kunt altijd bij het geld. Het nadeel is dat je meer discipline nodig hebt om dit echt voor je pensioen te reserveren. Bovendien vervalt het fiscale voordeel dat je wel hebt bij een lijfrente of banksparen.
Verplichte pensioenfondsen
Sommige beroepsgroepen hebben een verplicht pensioenfonds, ook voor zzp’ers. Denk bijvoorbeeld aan schilders, stucadoors, dierenartsen, fysiotherapeuten, huisartsen of notarissen. Val je in zo’n categorie, dan moet je je aanmelden bij het pensioenfonds. Kijk hier op de website van de Kamer van Koophandel voor een volledige lijst van deze verplichte pensioenfondsen.
Voortzetten van pensioen via je voormalig werkgever
Vaak kun je de pensioenregeling bij je voormalig werkgever voortzetten. Let wel op: ben je in loondienst, dan betaalt je werkgever het werkgeversgedeelte. Ga je deze pensioenregeling vrijwillig voortzetten, dan betaal je niet alleen het werknemersgedeelte, maar ook het werkgeversgedeelte. Check goed bij je pensioenuitvoerder wat de voorwaarden zijn en of dit voordelig voor je is.
Tip: op 12 november 2025 staat de Pensioen3daagse in het teken van zzp’ers en zelfstandig ondernemers. Bekijk hier een overzicht van de activiteiten die worden georganiseerd.
Het voordeel van vroeg beginnen
Hoe eerder je begint met pensioenopbouw, hoe groter de impact op je pensioenvermogen. Je hebt langer profijt van het rente-op-rente effect. Dat betekent dat je niet alleen rendement maakt op je inleg, maar ook op eerder behaalde rendementen. Zo groeit je vermogen exponentieel.
Rekenvoorbeeld
Stel, je begint op je 30e en legt €150 per maand in op een beleggingsrekening met een gemiddeld rendement van 5% per jaar. Tegen je 67e heb je dan ruim €240.000 opgebouwd. Daarvan is €66.000 je eigen inleg en ruim €174.000 rendement.
Begin je pas op je 40e met dezelfde inleg, dan kom je uit op ongeveer €130.000. In dat geval heb je €48.600 zelf ingelegd en €81.400 aan rendement opgebouwd.
Het verschil door de inleg is ‘slechts’ €17.400. Het rente-op-rente effect zorgt voor het grootste verschil, namelijk €92.600. Hoe eerder je begint, hoe langer je geld kan groeien.
Checklist: zo regel je jouw pensioen als zzp’er
- Stap 1: Bepaal hoeveel inkomen je later nodig hebt om prettig te kunnen leven.
- Stap 2: Maak inzichtelijk wat je al hebt opgebouwd (AOW, eventueel ander pensioen of vermogen).
- Stap 3: Bereken je jaarruimte en reserveringsruimte zodat je optimaal gebruikmaakt van fiscale voordelen.
- Stap 4: Kies een manier van aanvullend opbouwen: lijfrente via banksparen, beleggen, sparen of een combinatie.
- Stap 5: Zet een vast bedrag apart, bijvoorbeeld maandelijks via automatische incasso.
- Stap 6: Evalueer jaarlijks of je nog op koers ligt en pas je inleg waar nodig aan.
Tot slot
Je pensioen regelen als zzp’er lijkt misschien een ver-van-je-bed-show, maar hoe eerder je begint, hoe groter het effect. Het gaat niet om grote bedragen ineens, maar om regelmaat en discipline. Begin klein, maak het onderdeel van je financiële routine en bouw stap voor stap aan een zorgeloze toekomst. Want hoe fijn is het om later de vrijheid te hebben die je nu als ondernemer al zo waardeert? Ben je op zoek naar nog meer handige tips speciaal voor jou als zzp’er? Check deze tool van Wijzer in geldzaken.
