Veel rumoer onder zzp’ers: want de Belastingdienst heeft bekend gemaakt dat vanaf 1 januari 2025 weer gehandhaafd gaat worden op de zogenaamde schijnzelfstandigheid. In dit artikel antwoord op jullie meest gestelde vragen over deze schijnzelfstandigheid en wat handhaving voor jou kan betekenen.
Na een periode van 8 jaar waarin niet werd gehandhaafd, heeft de Belastingdienst aangekondigd vanaf 1 januari 2025 weer te gaan handhaven op schijnzelfstandigheid onder zzp’ers. Het aantal zzp’ers is inmiddels opgelopen tot 1,26 miljoen in Nederland en is daarmee in verhouding veel meer dan in andere Europese landen. De eerste inschatting is dat van deze 1,26 miljoen in ieder geval 200.000 zzp’ers in verkapt dienstverband werken. Maar er zijn ook schattingen gemaakt dat het zou gaan om de helft van de zzp’ers.
Wat is schijnzelfstandigheid?
Als je als zzp’er werkt maar eigenlijk als werknemer aangemerkt moet worden volgens het arbeidsrecht, is er sprake van schijnzelfstandigheid. Je werkt dan in verkapt dienstverband. Je draagt als zzp’er geen premies sociale lasten af, wat werknemers wel doen. Maar ook heb je als zzp’er geen aanspraak op pensioen of doorbetaling bij ziekte.
Wat houdt handhaving op schijnzelfstandigheid in voor mij als zzp’er?
De afgelopen acht jaar is niet gehandhaafd. Bedrijven werden wel op de vingers getikt, maar er werden geen boetes uitgedeeld. Dat gaat vanaf 1 januari 2025 veranderen. Dan kunnen boetes en naheffingen worden uitgedeeld. Maar let op: deze boetes en naheffingen zijn voor de bedrijven die jou als zzp’er hebben ingehuurd. Zij hadden je in dienst moeten nemen en de sociale premies moeten afdragen en pensioen moeten opbouwen.
Wil het bedrijf je vervolgens in dienst nemen? Dan mag dit niet zomaar voor hetzelfde bruto bedrag. Je zou je namelijk op het standpunt kunnen stellen dat je rechten hebt verworven als zzp’er in verkapt dienstverband. Netto zou je dus op hetzelfde bedrag uit moeten komen.
Vanaf wanneer wordt gehandhaafd?
Handhaving gaat plaatsvinden vanaf 1 januari 2025. Op dit moment is er nog veel discussie tussen de Belastingdienst, werkgevers en belangenorganisaties. Het is belangrijk dat alle partijen overeenstemming bereiken. Het idee is dan dat bedrijven uit zichzelf hierdoor ook meer gaan werken met werknemers in plaats van zzp’ers. Maar daarvoor dient allereerst overeenstemming te zijn over de regels.
Kan met terugwerkende kracht worden gehandhaafd?
Ja, er kan met terugwerkende kracht van 5 jaar worden gehandhaafd. Maar let op: dit gaat pas in vanaf 1/1/2025. Pas vanaf 2030 kan dus met de volledige 5 jaar met terugwerkende kracht worden gehandhaafd.
Ik heb drie opdrachtgevers, dan ben ik safe toch?
Nee, dit is een hardnekkig fabel. Het gaat niet om de hoeveelheid opdrachtgevers. Het gaat om de daadwerkelijke invulling van het werk. Hierbij wordt vooral gekeken naar zelfstandigheid en gezagsverhouding. Mag je zelf je werktijden, werkinvulling, werkvervanging etc regelen? Als je een vaste vergoeding hebt afgesproken en doorbetaald wordt bij ziekte, is er vaak ook sprake van een verkapt dienstverband.
Het kan dus zo zijn dat je met 1 opdrachtgever als zelfstandige bent. Maar het kan ook zo zijn dat je met 5 opdrachtgevers nog steeds geen zelfstandige bent. Het ligt dus echt aan de inhoudelijke uitvoering en afspraken van je werk.
Wat moet ik als zzp’er nu doen?
Ga voor jezelf na of je wel degelijk zelfstandige bent. Stel jezelf bijvoorbeeld (niet limitatief) de volgende vragen:
- Ben ik verplicht om de klus zelf uit te voeren? Of mag ik ook zelf vervanging regelen?
- Wie bepaalt hoe de opdracht uitgevoerd moet worden?
- Wie bepaalt hoe laat ik waar moet zijn?
- Aan wie moet ik rapporteren?
- Heb ik een vaste taakomschrijving?
- Krijg ik vaste vergoeding voor mijn werkzaamheden?
- Word ik doorbetaald als ik ziek ben?
Aan de hand van deze en meer vragen (kijk ook hier op de website van de Belastingdienst om na te gaan of je als ondernemer wordt gezien), kun je actie ondernemen. Doe dit door het gesprek aan te gaan met je opdrachtgever.
Wat zijn de gevolgen van schijnzelfstandigheid voor mij als zzp’er?
Wordt geconcludeerd dat je in verkapt dienstverband hebt gewerkt en dus eigenlijk werknemer bent? Dan heb je onterecht gebruik gemaakt van fiscale voordelen zoals de startersaftrek, zelfstandigenaftrek en MKB winstvrijstelling. dit kan leiden tot een naheffing of boete.
Wat zijn de gevolgen van schijnzelfstandigheid voor je opdrachtgever?
De opdrachtgever dient je dan in dienst te nemen, met alle administratieve lasten die daarbij komen kijken. Ook kan de opdrachtgever te maken krijgen met boeten en naheffingen omdat ze onterecht geen loonheffing en sociale premies hebben ingehouden. Ook kun jij als werknemer aanspraak maken op misgelopen pensioenopbouw en eventueel doorbetaling bij ziekte.
Podcast BusySeasonTalks
Onlangs was ik te gast bij de podcast van BusySeasonTalks over dit onderwerp. Ik ga daar in gesprek met andere financials. Je luistert de podcast hier.
Column accountant.nl
Ik schreef voor het accountantsplatform, accountant.nl, mijn visie op de toekomst van de accountant. Je leest de column van oktober 2024 hier.